Zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych – objawy, które warto znać
Dysfunkcja stawu krzyżowo-biodrowego o podłożu zapalnym manifestuje się szeregiem symptomów, które powodują dyskomfort i często utrudniają codzienne funkcjonowanie. Ból pleców oraz w okolicy stawu krzyżowo-biodrowego – to nie jedyna dolegliwość. Dowiedz się, jakie inne objawy mogą towarzyszyć tej przypadłości oraz w przebiegu jakich chorób może rozwinąć się stan zapalny.
Staw krzyżowo-biodrowy – budowa i funkcje
Staw krzyżowo-biodrowy łączy kość krzyżową z kośćmi miednicznymi. Jest to silne i stabilne połączenie, które uczestniczy w przenoszeniu ciężaru ciała z kręgosłupa na miednicę oraz w amortyzacji wstrząsów podczas ruchu. Jest otoczony bardzo mocnymi więzadłami, które zapobiegają nadmiernej ruchomości i wzmacniają całe połączenie. Staw krzyżowo-biodrowy pozwala na niewielkie ruchy wokół osi poprzecznej, które są ważne, np. podczas porodu. Dzięki swojej elastyczności chroni kręgosłup i miednicę przed przeciążeniami. [1]
Przyczyny bólu stawu krzyżowo-żebrowego
Ból stawu krzyżowo-żebrowego może wynikać z wielu schorzeń, które dotykają organizm. Do niektórych z nich należą choroby, takie jak [1][2][3]:
rwa kulszowa,
przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego,
choroby autoimmunogoliczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów,
spondyloartropatie, np. łuszczycowe zapalenie stawów czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
infekcje.
Objawy zapalenia stawów
Zapalenie stawów może dotknąć każdego stawu w ciele człowieka, niezależnie od jego lokalizacji – od małych stawów palców po duże, jak biodrowe czy kolanowe. Mimo różnorodności miejsc, w których może wystąpić, zapalenie stawów charakteryzuje się pewnym wspólnym zespołem objawów. Ból w stawie krzyżowo-biodrowym i obrzęk, często połączone ze wzmożonym ciepłem i ograniczeniem zakresu ruchu, należą do najczęstszych oznak tej dolegliwości. Szczególnie charakterystyczna jest poranna sztywność stawu, która z czasem ustępuje, gdy staw zostaje rozruszany. [2]
Zapalenie stawów krzyżowo biodrowych w przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit
Zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych to jedna z najczęstszych manifestacji pozajelitowych nieswoistych chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Objaw ten dotyczy od 30% do 46% pacjentów z NChZJ, występując znacznie częściej w przypadku zajęcia jelita grubego. [2]
Charakterystycznym obrazem klinicznym jest ból w okolicy dolnej części pleców, który może promieniować do bioder, pośladków lub kończyny dolnej. Dolegliwości te mają często przewlekły charakter i nasilają się podczas długotrwałego unieruchomienia, np. po przebudzeniu. W zaawansowanych przypadkach może dojść do ograniczenia ruchomości kręgosłupa i usztywnienia stawów krzyżowo-biodrowych. Zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych może przebiegać zarówno objawowo, jak i bezobjawowo. W przypadku objawów klinicznych obserwuje się bolesność stawów, ich wzmożone ucieplenie, a także tkliwość przy badaniu palpacyjnym. Często współistnieją inne dolegliwości związane z układem ruchu, takie jak zapalenie ścięgien, przyczepów ścięgnistych czy „palce kiełbaskowate”. [2]
Łuszczycowe zapalenie stawów a ból stawu krzyżowo-biodrowego
Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) to przewlekła, autoimmunologiczna choroba zapalna należąca do grupy spondyloartropatii. Może ona dotyczyć zarówno stawów obwodowych, jak i osiowych, w tym stawów krzyżowo-biodrowych. W przypadku ŁZS zajęcie stawów krzyżowo-biodrowych zwykle ma asymetryczny charakter. To pozwala je odróżnić je od zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK), w przebiegu którego stawy objęte są stanem zapalnym w symetryczny sposób. [3]
Septyczne zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych i objawy towarzyszące
Septyczne (bakteryjne) zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego to rzadki stan, obejmujący jedynie 1–2% przypadków zapalenia septycznego stawów. Towarzyszą mu omówione już wcześniej, typowe objawy, takie jak silny ból, zlokalizowany w okolicy lędźwiowo-pośladkowej, najczęściej jednostronny, choć zdarzają się przypadki obustronne. W związku z tym symptomy bywają mylone z innymi schorzeniami, takimi jak rwa kulszowa, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego czy spondyloartropatie. [4]
Jednak proces infekcyjny może występować z szeregiem objawów charakterystycznych. Wówczas manifestuje się m.in. ropniami w mięśniach otaczających staw, które potwierdzają wyniki badań obrazowych. Charakterystyczny jest także brak typowych dla procesu reumatoidalnego objawów, takich jak zmiany zapalne stawów obwodowych czy zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. [5]
Trudności w diagnostyce schorzeń w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego
Diagnostyka zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych może stanowić wyzwanie nawet dla doświadczonego lekarza. Objawy kliniczne i wyniki badań obrazowych mogą być niejednoznaczne i przypominać różne jednostki chorobowe, takie jak procesy reumatoidalne, infekcyjne czy mechaniczne. Wyróżnienie przyczyn zapalenia wymaga uwzględnienia szeregu czynników, takich jak obecność objawów ogólnoustrojowych (np. gorączka), charakter bólu, wartości wskaźników zapalnych oraz wyników badań obrazowych. W wielu przypadkach duże znaczenie ma różnicowanie pomiędzy zapaleniem infekcyjnym a reumatoidalnym. [5] Ważne jest, aby w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów skontaktować się ze specjalistą, który pomoże w ustaleniu właściwej diagnozy.
Artykuł na zlecenie marki 4 flex.
Źródła
[1] Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, s. 162-163
[2] Zagórowicz, E. (2013). Zapalenia stawów i osteoporoza w chorobach zapalnych jelit. Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy, 5(2-3), 62-67.
[3] Tłustochowicz, W., Świerkot, J., & Stanisławska-Biernat, E. (2016). Łuszczycowe zapalenie stawów. Reumatologia, 54, 22-25.
[4] Woytala, P. J., Sebastian, A., Błach, K., Silicki, J., & Wiland, P. (2018). Septic arthritis of the sacroiliac joint. Reumatologia/Rheumatology, 56(1), 55-58.
[5] Kołodziejczyk, B., Wieczorek, M. (2006). Zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego–trudności diagnostyczne. Opis przypadku. Reumatologia, 44, 4.
